CyberNIEbezpieczne prezenty
Internet rzeczy od kilku lat mocno się rozrasta. Na rynku pojawia się coraz więcej urządzeń połączonych m.in. technologią Wi-Fi, które posiadają coraz bardziej zaawansowane funkcjonalności. Z jednej strony otwierają one przed użytkownikami więcej możliwości, z drugiej stwarzają hakerom szansę na cyberataki naruszające prywatność i bezpieczeństwo.
Okres świąteczno-noworoczny to czas wzmożonej konsumpcji: wszyscy obdarowujemy się prezentami. Upominki z kategorii „technologia” od wielu lat cieszą się sporym zainteresowaniem, niezależnie od tego czy mowa o gadżetach, sprzęcie RTV i AGD czy prezentach dla dzieci. Jednak nie wszyscy konsumenci zdają sobie sprawę z tego, jak duże zagrożenie dla ich prywatności niesie za sobą używanie produktów zaawansowanych technologicznie. Coraz więcej takich urządzeń posiada bowiem wbudowane kamery, mikrofony i czujniki, które jednocześnie dają użytkownikom więcej możliwości i otwierają pole do nieuprawnionego wykorzystania luk w zabezpieczeniach. Luki te mogą zostać użyte do niewiarygodnie inwazyjnych naruszeń prywatności.
Niepozorne misie i lalki
Pokoje dziecięce w dużej mierze wypełnione są zabawkami unplugged, takimi jak klocki, tradycyjne przytulanki, auta czy puzzle, jednak coraz częściej pojawiają się w nich również tech-zabawki. Połączeni z internetem mali towarzysze najmłodszych, przy pomocy zainstalowanych kamer i mikrofonów, mogą nagrywać głos domowników, filmować wnętrza mieszkań oraz gromadzić informacje o dzieciach i przekazywać te dane z powrotem do serwerów producentów. Brzmi przerażająco? Słusznie. Zwłaszcza jeśli nie ma pewności, że są one należycie chronione, a ich rejestracja nastąpiła bez wiedzy i zgody osób rejestrowanych. Interaktywne pluszaki marki CloudPets wywołały niemały zamęt, gdy w 2017 roku okazało się, że nagrania głosowe blisko miliona użytkowników były przechowywane na otwartych serwerach publicznych, dostępnych dla każdego[i]. Podobny problem pojawił się w tym samym roku w przypadku zabawki “My Friend Cayla”[ii], lalki która nagrywała i zbierała prywatne rozmowy dzieci bez żadnych ograniczeń w gromadzeniu, wykorzystywaniu lub ujawnianiu tych danych osobowych. Fakt ten zaalarmował niemiecką organizację Bundesnetzagentur do tego stopnia, że jej przedstawiciele zasugerowali rodzicom natychmiastowe zniszczenie zabawek. Na szczęście, rosnąca świadomość opiekunów w kwestii zagrożeń czyhających na dzieci i resztę domowników, oraz coraz większa kontrola niezależnych instytucji, dają nadzieję na poprawę bezpieczeństwa beztroskiej zabawy najmłodszych.
Smart gadżety
Niewątpliwym bestselerem w kategorii prezentów technologicznych w ostatnich latach są smartwatche. Opcja pozwalająca na wymianę danych z innymi urządzeniami, np. ze smartfonem czy laptopem, może jednak nieść za sobą poważne ryzyko przejęcia danych. Badanie podatności smartwatchy na ataki hakerów przeprowadzone przez firmę HP[iii] wykazało, że wiele z nich stanowi łatwe cele dla przestępców. Chociaż wszystkie tego typu urządzenia mają zaimplementowane szyfrowanie komunikacji, to większość z nich korzysta z nieszyfrowanego łącza podczas ściągania plików z aktualizacją oprogramowania. Smartfony, które zostają podpięte do inteligentnych zegarków, stanowią prawdziwą skarbnicę wrażliwych informacji, takich jak e-mail, dane osobowe, zdjęcia, waga, zapisy pracy serca, ciśnienia krwi czy lokalizacja. Komunikowanie się tych gadżetów stwarza pełne spektrum możliwości dla cyberprzestępsców. Smartwatche należą też do grupy urządzeń narażonych na zainfekowanie wirusami i malware, dlatego, aby korzystanie z nich było w pełni bezpieczne, użytkownicy powinni być świadomi wszelkich potencjalnych zagrożeń. Warto się zastanowić czy taki modny gadżet to na pewno dobry prezent, na przykład dla nastolatka.
Przebiegłe AGD
Korzystając z inteligentnych akcesoriów, dobrze także przemyśleć zarówno potencjalne ryzyko, jak i korzyści płynące z posiadania układu Wi-Fi wewnątrz nich. Nowoczesne rozwiązania smart home zdecydowanie usprawniają codzienne czynności i oszczędzają czas, mogą jednak generować potencjalne luki w systemie prywatnego bezpieczeństwa.
W przypadku czajnika bezprzewodowego iKettle hakerzy odkryli, że stosunkowo łatwo go oszukać w momencie przekazywania haseł bezprzewodowych w postaci zwykłego tekstu. Ich przejęcie umożliwia złośliwym podmiotom otwarcie drzwi do sieci Wi-Fi, a w dalszej kolejności kradzież danych osobowych.
Interesująca historia miała miejsce kilka lat temu w Rosji. W transporcie żelazek i innych sprzętów gospodarstwa domowego odkryto wbudowane w urządzenia chipy, które, po podłączeniu z siecią Wi-Fi, miały rozprzestrzeniać złośliwe oprogramowanie, wysyłać spam oraz nagrywać dźwięk za pomocą niewielkich rozmiarów mikrofonu. [iv]
Także badanie przeprowadzone przez naukowców z firmy Check Point Software zajmujących się cyberbezpieczeństwem[v] wykazało, że produkty marki LG (takie jak pralki, suszarki, lodówki, zmywarki i odkurzacze) podłączone do aplikacji SmartSynQ, mogą zostać wykorzystane do szpiegowania nieświadomych użytkowników. Automatyczny odkurzacz LG o nazwie Hom-Bot jest wręcz promowany przez producenta jako urządzenie monitorujące. Kamera pokładowa pełni funkcję detektora ruchu, wysyłając powiadomienia za pośrednictwem aplikacji internetowej do jej właściciela. Badacze odkryli jednak lukę w procesie logowania do portalu LG, która pozwoliła im na przejęcie kontroli nad Hom-Bot’em i jego kamerą, dając pełen dostęp do wideo transmitowanego na żywo z wnętrza domu. W przypadku przechwycenia konta przez osobę niepowołaną, pozwoliłby to szpiegować użytkownika, doprowadzając do naruszenia prywatności i bezpieczeństwa osobistego.
Jak pokazują powyższe, przypadki nie tylko firmy czy instytucje borykają się z tematem cyberbezpieczeństwa. Ataki hakerów, kradzież danych i materiałów cyfrowych coraz częściej dotykają również zwykłego użytkownika w jego sferze prywatnej. Gdy pojawiają się wątpliwości czy konkretne urządzenie na pewno jest bezpieczne, warto skorzystać z konsultacji z doświadczonym w tej materii specjalistą.
[i] https://www.theguardian.com/technology/2017/feb/28/cloudpets-data-breach-leaks-details-of-500000-children-and-adults
[ii] https://www.bbc.com/news/world-europe-39002142
[iii] https://www8.hp.com/us/en/hp-news/press-release.html?id=2037386#.VbOCbaTtmko
[iv] https://www.bbc.com/news/blogs-news-from-elsewhere-24707337
[v] https://blog.checkpoint.com/2017/10/26/homehack-how-hackers-could-have-taken-control-of-lgs-iot-home-appliances/