Historia kina europejskiego na ARTE.tv

Od kiedy tylko stworzono fotografię, ludzie zapragnęli utrwalać nie tylko obiekt, ale i jego ruch. Pierwszy publiczny pokaz filmowy odbył się w Salonie Indyjskim w „Grand Cafè” w Paryżu w 1895 roku przed 35-osobową widownią. Prekursorzy światowej kinematografii, bracia August i Louis Lumière zaprezentowali swoje pierwsze filmy dokumentalne: „Wyjście robotników z fabryki” oraz „Wjazd pociągu na stację w La Ciotat”. Data ta została uznana na całym świecie za dzień narodzin kina, a Francja zyskała miano kolebki światowej kinematografii. Z czasem twórcy z całej Europy zapragnęli poznać i okiełznać sztukę filmową. ARTE.tv prezentuje historię kina europejskiego w serii dokumentalnej „CinéKino”, która powstała z okazji 120. rocznicy powstania X muzy. Wszystkie odcinki znajdują się pod linkiem:  CinéKino | ARTE.tv.

 

Bracia Lumière w oparciu o wynalazek stworzony przez Thomasa Edisona wynaleźli i opatentowali kinematograf. Tworzył on obraz jakości lepszej niż dotychczasowe maszyny, rejestrował ruch oraz, co najważniejsze, pozwalał na późniejsze odtworzenie filmu przed widownią. To odkrycie otworzyło nową erę w historii Europy – erę filmu. Składająca się z 10 odcinków seria „CinéKino”, przywołuje wspomnienia, wywiady i archiwalne nagrania, dzięki czemu opowiada o rozwoju kina w poszczególnych krajach europejskich.

KINO BRYTYJSKIE

Brytyjski przemysł filmowy jest jednym z najlepiej rozwijających się w Europie. Angielscy twórcy i reżyserzy stale rywalizują z Hollywood, inwestując niemałe pieniądze w produkcję. Seria filmów o Harrym Potterze czy serial Sherlock to dzieła, które ogląda cały świat. Jednak od czego się zaczęło? Koniec lat 20. przyniósł w kinie brytyjskim przełom dźwiękowy. Pierwszym filmem dźwiękowym w historii tej kinematografii był „Szantaż” z 1929 r. w reżyserii Alfreda Hitchcocka i to on spopularyzował kino w Anglii. Odcinek „CinéKino: Wielka Brytania” prezentuje podróż po historii brytyjskiej kinematografii, od Daniela Craiga po Michaela Fassbendera, od Alfreda Hitchcocka po Stephena Frearsa, przez kino niszowe aż po największe hity z Jamesem Bondem. Całość można znaleźć pod linkiem: CinéKino: WIELKA BRYTANIA | ARTE.tv.

KINO HISZPAŃSKIE

Pierwszy hiszpański film powstał w 1897 r. i prawdopodobnie był to krótkometrażowy obraz zatytułowany „Ludzie wychodzący z południowej mszy w katedrze Matki Bożej z Pilar w Saragossie”, zrealizowanym przez Eduardo Jimeno. Z pioniera kina hiszpańskiego uważa się jednak Segundo de Chomón, który uczył się sztuki filmowej we Francji i we Włoszech. Realizował filmy trikowe, eksperymentując z możliwościami kamery, animacją, efektami specjalnymi tworząc wyjątkowe kino iluzji. Jednym z jego najsłynniejszych dzieł jest „Elektryczny hotel”. Odcinek „CinéKino” poświęcony kinematografii Półwyspu Iberyjskiego dostępny pod linkiem: CinéKino: HISZPANIA | ARTE.tv skupia się na filmach Pedro Almodóvara, Luisa Buñuela i Fernanda Trueby. Reportaż daje też okazję do poznania licznych wersji Don Kichota.

KINO POLSKIE

Trudno nie wspomnieć także o polskich akcentach w początkach kina. W „CinéKino: Polska” spotkamy się z Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Kieślowskim, Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Żuławskim i Romanem Polańskim, a pod linkiem CinéKino: POLSKA | ARTE.tv zobaczymy opowieść o najważniejszych produkcjach polskiej kinematografii, takich jak „Człowiek z marmuru”, „Seksmisja”, „Pianista” czy „Ida”. Dowiemy się także o polskim wkładzie w rozwój technologii filmowej za sprawą Kazimierza Prószyńskiego, którego poważali nawet słynni bracia Lumière. Prószyński wynalazł pleograf – aparat, który służył do symultanicznej rejestracji materiału filmowego oraz jego projekcji. Pierwszym filmem zarejestrowanym przy pomocy pleografu była „Ślizgawka w Łazienkach”, dzieło ukazujące łyżwiarzy z Warszawskiego Towarzystwa Łyżwiarskiego.

KINO CZESKIE I SŁOWACKIE 

Odcinek „CinéKino: Czechy i Słowacja” pokazuje niezwykłe początki kina czeskiego i słowackiego. Czy to tylko cudowne opowieści i ekscentryczne kreskówki? Nie do końca. Kino to ma różnorodną i bogatą historię obejmującą m.in. realizację baśni czy obrazów w poetyce surrealizmu. A to nie wszystko. Czeskie kino nieme jako jedno z pierwszych pokazało na ekranie kobiecy orgazm. Czesi, oprócz czerpania z tradycji przedwojennej literackiej awangardy, cinéma-vérité, francuskiej Nouvelle Vague czy polskiej szkoły filmowej, skupili się na zwyczajnych sprawach zwykłych ludzi i wnikliwych obserwacjach psychologicznych, obyczajowych oraz politycznych. To właśnie ten realizm, prawda i prostota stały się cechą charakterystyczną ich kina. Słowacka kinematografia miała natomiast po transformacji i odzyskaniu niepodległości silną reprezentację jedynie w segmencie dokumentów. Całość można zaleźć pod linkiem: CinéKino: CZECHY I SŁOWACJA | ARTE.tv.

KINO AUSTRIACKIE

Kino austriackie rozwijało się w latach 20. XX wieku, czyli w erze filmu niemego. Wtedy większość filmów była produkowana we Francji. Austriaccy twórcy pragnęli stworzyć coś nowego i wyjątkowego i na tej fali powstał film erotyczny wyreżyserowany przez Johana Shwarzera. Dzięki temu kino wiedeńskie, niezwykle popularne w pierwszej połowie zeszłego stulecia, było znane z odważnych scen. Obrazy przedstawiające codzienne życie w XIX-wiecznym Wiedniu pełne były przeciwstawnych emocji, gniewu i szczęścia. „CinéKino: Austria”, który można zobaczyć pod linkiem: CinéKino: AUSTRIA | ARTE.tv stawia w centrum uwagi dwóch twórców o międzynarodowej sławie: Michaela Haneke, autora „Białej wstążki” i Ulricha Seidla, reżysera trylogii „Raj”. Kinematografia austriacka zasłynęła także dzięki czarnym komediom z udziałem Josefa Hadera oraz filmom dokumentalnym.

foto. ARTE.tv