SSD dla laika – najważniejsze pojęcia związane z wyborem nowego dysku

Szeroka oferta dysków SSD, w parze z przystępnymi cenami i dobrą specyfikacją, zachęca coraz więcej osób do “upgrade’u” swojego laptopa lub PC. Przed zakupem nowego dysku warto przyswoić sobie podstawowe pojęcia, których zrozumienie pozwoli odnaleźć się w specyfikacjach i wybrać najlepszą propozycję.

 

Wydajność – najważniejsza zaleta dysków SSD

Choć z definicji wynika, że już sama obecność dysku SSD powinna zauważalnie przyspieszyć nasz komputer, to warto wziąć pod uwagę kilka podstawowych parametrów, dzięki którym uzyskane efekty będą jeszcze lepsze. Jest ich co najmniej kilka – prędkość zapisu, odczytu, czas dostępu i parametr IOPS (operacje wejścia/wyjścia na sekundę).

Podejmując decyzję o kupnie dysku warto zainteresować się parametrem powszechnie określanym jako zapis i odczyt danych. Funkcjonujące w kategoriach sekwencyjnego oraz losowego są niczym innym, jak utrwaleniem i późniejszym pobraniem z dysku potrzebnych informacji. Jest to prędkość zapisu/odczytu danych na nośniku, mierzona liczbą przesłanych megabajtów w ciągu jednej sekundy.

Istotnym elementem, którego charakterystykę warto poznać, jest określenie ukrywające się pod skrótową nazwą IOPS (Input/Output per second). Angielskojęzyczna terminologia określa liczbę operacji wejścia/wyjścia, jakie dysk może wykonać w czasie 1s. Mierzoną w tym czasie “próbką” odczytanych i zapisanych danych są 4 KB. Przykładowo, IOPS na poziomie 90 000 oznacza, że dysk w ciągu sekundy może zapisać 90 takich 4-kilobajtowych próbek.

Decydując się na zakup dysku SSD bardzo prawdopodobne jest, że w czasie “researchu” potencjalny kupiec napotka na kolejny skrót.  NVMe (Non-Volatile Memory express) to nic innego jak protokół, który został  opracowany z myślą o efektywniejszym wykorzystaniu możliwości dysków SSD. Mówiąc jaśniej, jest to standard zarządzania wymianą informacji pomiędzy płytą główną a nośnikiem pamięci SSD. Protokół NVMe jest obecny w dyskach SSD podłączanych przy użyciu interfejsu PCI Express. Jego cechą charakterystyczną jest bardzo małe opóźnienie w kwestii przesyłanych danych. Sam protokół, będący następcą protokołu AHCI z dysków talerzowych, powstał w efekcie współpracy 80 firm z branży IT (m.in. Intel, Samsung, Oracle, Dell).

Czy dysk SSD to zakup na lata?

Poza wydajnością, istotną cechą na jaką z pewnością zwróci kupiec będzie żywotność dysku. Ta może ukrywać się pod kilkoma pojęciami. Jednym z nich jest TBW (Total bytes Written), czyli parametr określający ile razy każda lokalizacja dysku SSD może zostać nadpisana, zanim dysk utraci gwarancję. Przeciętny użytkownik zapisze w ciągu roku mniej więcej kilka terabajtów (TB) danych. Dlatego np. wskaźnik TBW określony na poziomie 100 TB oznacza, że dysk powinien bezawaryjnie pracować kilka, kilkanaście lat. Nie oznacza to jednak, że po przekroczeniu tej wartości dysk automatycznie przestanie pracować. To samo określenie, w zależności od producenta, można również spotkać, opisane jako DWPD (Data Writes Per Day) lub GB/day. Wszystkie te określenia odnoszą się do ogólnie rozumianej żywotności dysku, czyli czasu jego bezawaryjnej i gwarantowanej przez producenta pracy.

Warto także zapoznać się ze zwrotem ukrywającym się pod skrótem MTBF (Mean Time Between Failures). Szybki rzut oka do słownika lub dostępnych translatorów rzuci odpowiednie światło na to określenie i wyjaśni, że chodzi o  średni czas wyrażony w godzinach, w którym urządzenie może działać bez przerwy (awarii). Ten czas najczęściej jest oparty na przeprowadzonych przez producenta badaniach i testach. Do jego określenia z kolei stosuje się matematyczny wzór będący sumą MTTF+MTTR (Mean Time To Failure + Mean Time To Repair). Ponowny rzut oka do słownika wyjaśni, że jest to zależność pomiędzy czasem, jaki upłynie od awarii urządzenia, a czasem, jaki będzie potrzebny na jej naprawę.

Oczywiście, podstawowym czynnikiem warunkującym żywotność jest gwarancja producenta. Ta w niektórych przypadkach (np. seria M8Se od Plextora) sięga od 3 lat do nawet pięciu (seria M8Pe tego samego producenta). Na marginesie można dodać, że pod kątem żywotności dysku można również ująć funkcje związane z jego odpornością na wstrząsy, zalania oraz innego typu uszkodzenia.

Podsumowanie

Będąc wyposażonym w taki zasób wiedzy, kupno dysku SSD powinno być prostsze. Decydując się na zakup,warto jednak odpowiedzieć sobie przed transakcją na kilka pytań. Jedno z nich powinno dotyczyć chociażby pożądanej pojemności – ta w dużej mierze będzie wpływać na cenę urządzenia. Drugą rzeczą może być sposób, w jaki dysk będzie wykorzystywany – czy jako przenośna pamięć, czy jako podzespół, który będzie zainstalowany wewnątrz laptopa/PC, i wpłynie na przyspieszenie pracy systemu, przesyłu danych itp. Mając odpowiedzi na te pytania, i znając podstawowe terminy związane z dyskami SSD, sam zakup nośnika powinien być już czystą formalnością.