Piękny wiek w sporcie. Raport badawczy na stulecie odzyskania niepodległości

Trwają mistrzostwa świata w siatkówce, podczas których Polacy wywalczyli awans do czołowej szóstki turnieju. Drugą fazę rozgrywek, mimo dwóch porażek, kończymy na pierwszym miejscu w grupie. Czekamy na spektakularne sukcesy polskich sportowców, ponieważ doskonale znamy smak zwycięstwa, a każde z nich jest znaczącym wydarzeniem w naszej historii. Tezę tę potwierdzają badania przeprowadzone przez telewizję HISTORY w związku z setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. Zdaniem 17,5 proc. badanych zwycięstwo polskich siatkarzy na MŚ w 2014 r. to jedno z wydarzeń, które wywarły największy wpływ na polski sport ostatnich dekad.
 

 
Za najważniejsze wydarzenie, mające wpływ na polski sport w minionym stuleciu, badani uznali sukcesy skoczków narciarskich: Adama Małysza i Kamila Stocha – takiego zdania jest ponad 43 proc. respondentów. Wagę tych wydarzeń w zbiorowej świadomości Polaków potwierdza obecność obu skoczków w gronie osób, które zapisały się na kartach polskiego sportu. W odpowiedzi na pytanie dotyczące postaci, które wywarły największy wpływ, ankietowani wskazali Adama Małysza. Co istotne, zrobili to dwukrotnie, raz wymieniając je spontanicznie, a po raz drugi, wybierając z zadanej listy nazwisk (skoczka narciarskiego wskazało odpowiednio 42,2 oraz 46 proc. badanych). Drugie i trzecie miejsce zajęli Kamil Stoch i Robert Lewandowski, wyprzedzając Kazimierza Górskiego, Justynę Kowalczyk, Zbigniewa Bońka i Irenę Szewińską (szczegółowe wyniki badania prezentuje załączona infografika).
Skąd tak wysoka pozycja tej zimowej dyscypliny sportowej? Skoki narciarskie cenimy za emocje, adrenalinę, atmosferę panującą na skoczniach wypełnionych polskimi kibicami oraz sukcesy, jakie odnosi polska reprezentacja. Sport ten zyskał popularność wraz z pierwszymi zwycięstwami Adama Małysza, kiedy Polskę ogarnęła małyszomania. Po zakończeniu kariery wielkiego skoczka pojawili się jego następcy. Dziś sukcesy odnoszą Kamil Stoch, Piotr Żyła, Maciej Kot oraz inni młodzi zawodnicy. W tym znaczeniu sukcesy Adama Małysza rzeczywiście w sposób wymierny i efektywny wpłynęły na rozwój tej dyscypliny sportu.
Mimo niekwestionowanych sukcesów polskich skoczków, królową dyscyplin pozostaje piłka nożna, przez wielu traktowana jako nasz sport narodowy. W badaniu przeprowadzonym przez telewizję HISTORY, wśród dziesięciu wydarzeń sportowych minionego stulecia, te związane z piłką nożną wskazywane były pięciokrotnie (szczegółowe wyniki badania prezentuje załączona infografika).
Zdaniem dr Marcina Napiórkowskiego, dominacja piłki nożnej w polskiej wyobraźni sportowej nie ulega wątpliwości. Na pierwszy rzut oka może więc nieco zaskoczyć wyraźne zwycięstwo w tej konkurencji skoczków narciarskich. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że Adam Małysz i Kamil Stoch dostarczają ewidentnych, mierzalnych sukcesów, podczas gdy piłka nożna od wielu lat związana jest głównie z nadziejami i rozczarowaniami. Kuszące wydaje się więc spojrzenie na uznanie dla skoczków narciarskich także jako na formę rekompensaty za futbolowe porażki.
Wciąż poszukujemy sposobów na wspólne uczestniczenie w masowych imprezach sportowych, bo sport jednoczy, wyzwala pozytywne emocje, daje poczucie uczestnictwa
w znaczącym wydarzeniu. Oglądając sukcesy polskich sportowców czujemy dumę
i szczęście, spełniamy potrzebę wspólnego okazywania przynależności narodowej. Kibicowanie, śpiewanie hymnu, barwy biało-czerwone to przykłady współczesnego patriotyzmu i przywiązania do symboli narodowych. Patriotyzmu, który możemy wyrażać
w sposób bezpieczny, ponad podziałami.
 

 
Chociaż i w historii sportu zapisały się wydarzenia, podczas których poglądy polityczne były jawnie manifestowane. Świadczy o tym wysoka – siódma – pozycja gestu wykonanego przez Władysława Kozakiewicza w stronę gospodarzy podczas olimpiady w Moskwie w 1980 r. Bardziej jednak pamiętamy sam gest niż wynik sportowy, a tymczasem Kozakiewicz zdobył wówczas tytuł mistrza olimpijskiego w skoku o tyczce, jednocześnie ustanawiając nowy rekord świata.
Jak podkreśla dr Marcin Napiórkowski Badania socjologów i antropologów pokazują, że sport odgrywa kluczowe znaczenie w pamięci zbiorowej. Przeżywane wspólnie sportowe zwycięstwa to moment celebracji narodowej tożsamości, a także ważne doświadczenie pokoleniowe, do którego często wraca się i w medialnych przekazach, i w rodzinnych opowieściach. 
Potwierdzają to wyniki badania zrealizowanego przez telewizje HISTORY – sukcesy odniesione przez drużynę Kazimierza Górskiego w latach 70. I na początku lat 80. są ciągle żywe i wspominane z nostalgią.