Z nowymi kompetencjami, ale zmęczeni lekcjami online i stęsknieni bezpośrednich kontaktów

87% nauczycieli musiało samodzielnie opanować obsługę narzędzi i aplikacji do prowadzenia lekcji online. Prawie 60% rodziców dobrze oceniło przygotowanie szkół do tych warunków, ale dzieci i nauczyciele tęsknią za bezpośrednim kontaktem. To wstępne wyniki najnowszego badania o edukacji zdalnej, którego partnerem jest Fundacja Orange. Pełny raport będzie opublikowany jesienią.

 

Nauczanie w formie zdalnej w czasie pandemii było dla wielu szkół nowym doświadczeniem. Jak poradzili sobie z tym wyzwaniem nauczyciele, a także rodzice i uczniowie? Jaki wpływ miało na nich i co pozostawi na przyszłość? Informacji dostarczą wyniki badania naukowego pt. „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa”.

Czas izolacji i edukacji zdalnej pokazał, jak ważne są cyfrowe kompetencje. Wielu zdobywało je w przyspieszonym tempie i na własną rękę: 57% rodziców i prawie każdy nauczyciel (87%) musiał nauczyć się obsługi narzędzi takich jak: komunikatory wideo, chat, platforma e-learningowa czy udział w grupach dyskusyjnych. Dodatkowo, co trzeci rodzic deklaruje, że musiał doszkolić się i/lub dziecko z obsługi sprzętu typu kamerki, mikrofonu i słuchawek.

– Nauczyciele, uczniowie i rodzice w szybkim tempie rozwinęli ważne cyfrowe kompetencje i nabrali jeszcze więcej odwagi do korzystania z technologii. Z podziwem patrzyliśmy w Fundacji Orange na takie zaangażowanie, potwierdzone też frekwencją nauczycieli na webinarach, które prowadziliśmy, aby wesprzeć ich w nowej sytuacji. Skorzystało z nich aż 6 tys. osób, a 29 tys. odtworzyło tutoriale z poradami, jak uczyć online. – mówi Konrad Ciesiołkiewicz, prezes Fundacji Orange. – Jednym z ważnych aspektów takich lekcji jest nie tylko dydaktyka, ale też podtrzymanie „ludzkiego” kontaktu. Te badania pokazują, jak ważne są relacje nauczycieli z uczniami – dodaje.

Lekcje online mniej atrakcyjne niż w szkole

Gotowość szkół do realizacji zajęć w tych warunkach dobrze oceniło 60% badanych rodziców. Tymczasem tylko 10% nauczycieli twierdzi, że czuje się w pełni przygotowana do takiej formy pracy. Stopień tego przygotowania oraz poziom kompetencji cyfrowych nauczycieli przełożył się na ich sposoby prowadzenia zajęć online. Częściej wykorzystywali oni narzędzia, które wiążą się z nauczaniem metodą podawczą – przekazywali informacje, wysyłali materiały do indywidualnej realizacji przez uczniów, wyświetlali filmy i prezentacje, publikowali treści na stronie internetowej lub blogu. Lekcje rzadziej odbywały się w sposób aktywizujący dzieci i młodzież do wspólnej pracy online. Jedynie niewielu prowadzących zdecydowało się na wykorzystanie edukacyjnych gier, quizów oraz narzędzi do zespołowej pracy zdalnej.

To zapewne miało wpływ na ocenę zajęć przez uczniów. Połowa z nich twierdzi, że lekcje online były mniej atrakcyjne niż w szkole w realu.

Przeładowani informacjami  i zmęczeni ekranami 

W czasie izolacji prawie połowa uczniów i nauczycieli wskazała, że w dni robocze korzystała z internetu minimum 6 godzin dziennie. Taką ilość czasu online przed pandemią spędzało dużo mniej, bo zaledwie 5-7% z nich. Uczniowie, rodzice oraz nauczyciele obserwują u siebie objawy nadużywania cyfrowych narzędzi: przemęczenie, niechęć do korzystania z komputera i internetu oraz rozdrażnienie z powodu ciągłego używania technologii.

W badaniu jakościowym wyszło także, że uczniowie tęsknią do bezpośrednich spotkań z kolegami i koleżankami. Ponad połowa z nich uważa, że relacje rówieśnicze przed pandemią były lepsze. Co piąty uczeń (23%) ma poczucie, że lepszy był też wtedy kontakt z wychowawcą. Ci zwracają uwagę, że tęsknią do spotkań w realu z uczniami i ze współpracownikami, a edukacja zdalna negatywnie wpływa na relacje domowe części z nich.

Obraz edukacji zdalnej… po burzy

Wstępny raport z badania „Zdalne nauczanie a adaptacja (…)” dostępny jest na stronie www.zdalnenauczanie.org. Pełne opracowanie z wszystkimi wynikami zostanie zaprezentowany jesienią 2020 roku.

– Czas wakacji będzie wypełniony analizami doświadczeń z obowiązku zdalnego nauczania w ostatnich miesiącach. Wierzymy, że wiedza pozyskana zarówno w naszym badaniu jak i w innych zaprezentowanych ostatnio raportach, które cytujemy, posłuży do wypracowania najlepszych rozwiązań dla edukacji, nie tylko zdalnej. – mówi dr Maciej Dębski, prezes Fundacji Dbam o Mój Zasięg i członek zespołu badawczego.

Organizatorami projektu są: Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej, Fundacja Dbam o Mój Zasięg i Fundacja Orange. Badaniu patronuje Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego oraz Wydział Humanistyczny Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Szczegóły na: www.zdalnenauczanie.org