W 1918 roku Rzeczpospolita odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli – rok 2018 to zatem dla nas, Polaków, szczególnie ważna data. Żeby zwrócić oczy świata na ten ważny dla nas wszystkich jubileusz, Telewizja Polska wraz z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, zamierzają uczcić go, organizując wspólnie wydarzenie na wielką skalę i o absolutnie wyjątkowym charakterze. We wrześniu przyszłego roku odbędzie się I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na instrumentach historycznych!
Nurt wykonawstwa historycznego, który w ciągu ostatniego półwiecza przeżywa swój prawdziwy rozkwit, w wieku XX koncentrował się na muzyce powstałej w okresie od Średniowiecza do XVIII wieku, sporadycznie sięgając po późniejszy repertuar. W tym kontekście przywrócenie autentycznego brzmienia muzyce Fryderyka Chopina i kompozytorów jemu współczesnych, jest szczególnie ważne. Zbliżenie do oryginalnego brzmienia i mechaniki instrumentów, jakimi dysponował kompozytor, pozwala uchwycić niepowtarzalną specyfikę muzyki Chopina, z jej unikatową barwą, artykulacją i harmoniką, w dużej mierze zatracaną w interpretacjach na instrumentach współczesnych.
Krokiem milowym w przywracaniu autentycznego brzmienia dzieł Chopina i jemu współczesnych polskich kompozytorów będzie organizacja przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina we współpracy z Telewizją Polską bezprecedensowego na skalę światową Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na instrumentach historycznych. Pierwszy Konkurs zaplanowany jest na wrzesień 2018 roku i odbędzie się w Filharmonii Narodowej w Warszawie, kolejne będą organizowane co pięć lat.
W założeniu uczestnikami Konkursu będą pianiści wszystkich narodowości w wieku od 18 do 35 lat. Jury konkursu tworzą znakomici przedstawiciele współczesnego świata muzycznego, należący jednocześnie do grona najwybitniejszych specjalistów z zakresu wykonawstwa historycznego. Harmonogram Konkursu przewiduje trzy etapy: pierwszy i drugi to recitale solowe, których repertuar – oprócz dzieł Chopina – będzie obejmował wybrane utwory Jana Sebastiana Bacha, a także polonezy polskich kompozytorów tworzących w pierwszej połowie XIX wieku. W trzecim etapie sześciu finalistów wykona wybrane przez siebie utwory Chopina z orkiestrą, a towarzyszyć im będzie doskonale znana polskiej publiczności legendarna Orkiestra XVIII Wieku.
Dla laureatów przewidziane są – poza nagrodami pieniężnymi – propozycje prestiżowych koncertów z Orkiestrą XVIII Wieku oraz projekty fonograficzne. Uczestniczący w konkursie pianiści będą mieli do dyspozycji fortepiany historyczne z kolekcji NIFC (Erard z 1838, 1849 i 1855, Pleyel z 1848 i 1854, oraz Broadwood z 1843), oryginały i kopie instrumentów z epoki, sprowadzone przez restauratorów i kolekcjonerów europejskich, a także instrument specjalnie zamówiony na Konkurs: kopię Buchholtza – warszawskiego instrumentu Fryderyka Chopina.
Konkurs na instrumentach historycznych łączy fundamentalne toposy naszej kultury: z jednej strony odwołuje się do antycznej idei pojedynku muzycznego (by wspomnieć choćby rywalizację Apolla z Marsjaszem), kultywowanej w tradycji europejskiej od Renesansu aż po dzień dzisiejszy, z bodaj najbardziej rozpoznawalnym na świecie Międzynarodowym Konkursem Chopinowskim w Warszawie; z drugiej strony może stać się swoistym wehikułem czasu, przenoszącym nas do pierwszych dekad XIX wieku, ze wspaniałą kulturą i wrażliwością tamtej epoki. Bardzo się cieszę, że wspólnie z Telewizją Polską będziemy mogli wzbogacić rok jubileuszu odzyskania niepodległości tym wydarzeniem i liczę, że stanie się ono stałym cyklicznym elementem polskiego życia muzycznego – mówi dr Artur Szklener, dyrektor NIFC.
– Nie wyobrażam sobie obchodów stulecia naszej niepodległości bez muzyki Fryderyka Chopina, nie wyobrażam sobie też, żeby muzyki tej zabrakło na antenach Telewizji Polskiej. Silne włączenie się w organizację I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na instrumentach dawnych i, naturalnie, transmisja konkursu na antenach TVP to nasza misja, nasz obowiązek i zaszczyt. Telewizja Polska musi być medium prezentującym i eksponującym różne gusty, różne wrażliwości muzyczne dla różnych typów słuchaczy, ale nigdy na centralnym miejscu kultury wysokiej nie może zabraknąć kanonu muzyki klasycznej – dodaje Prezes TVP S.A. Jacek Kurski.
Jednym z głównych założeń programowych konkursu jest popularyzacja wykonawstwa na instrumentach z epoki. Szczególny nacisk zostanie zatem położony na realizację – wzorem XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina – wysokiej jakości przekazu telewizyjnego przez Telewizją Polską, a także stworzenie platformy multimedialnej, odpowiadającej potrzebom melomanów na całym świecie.
Wszelkie informacje dotyczące regulaminu konkursu, nagród, kalendarza oraz składu jury można znaleźć na stronie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.
