„Dzieciaki świata” w BBC Earth
W trzyczęściowej serii przyglądamy się dzieciom dorastającym w różnych zakątkach świata i wychowywanym w radykalnie różnych kulturach, porównując je z tymi, które dorastają w Wielkiej Brytanii. Chris i Xand van Tulleken postanawiają zbadać, w jaki sposób to gdzie mieszkamy i jak jesteśmy wychowywani wpływa na nasz rozwój.
Naukowcy Chris i Xand van Tulleken przeprowadzają niezwykłe eksperymenty, aby sprawdzić potencjał i umiejętności poznawcze współczesnych dzieci oraz dowiedzieć się, co to znaczy dorastać w XXI wieku. Co sprawia, że stajemy się niezależni, w jaki sposób to, gdzie mieszkamy i jak jesteśmy wychowywani kształtuje nas od najmłodszych lat, skąd wiemy, co jest dobre, a co złe i czy różnice między chłopcami i dziewczynkami oraz sposobem ich wychowywania są dziś inne niż kiedyś?
Dzisiejsze realia nie wyglądają już tak jak kiedyś. Jesteśmy świadkami dorastania pierwszej generacji, która nie zna świata bez zaawansowanej technologii. Jedna trzecia brytyjskich dzieci do 5 roku życia ma teraz własny tablet, a trzy czwarte z nich spędza mniej czasu na zewnątrz niż więźniowie. Co więcej, gdy są poza domem, ich wolność jest ograniczana do minimum. 50 lat temu normalne było, że dzieci w wieku wczesnoszkolnym chodziły same do szkoły. Dziś 97% z nich jest odprowadzana przez rodziców lub opiekunów pod samo wejście.
W odcinku pierwszym Chris i Xand postanowili zbadać, czy ograniczenie wolności dzieci wpływa na ich zdolność uczenia się umiejętności potrzebnych do zdrowego rozwoju. Odległość, na jaką dzieci mogą oddalać się samodzielnie od domu spadła o 90% w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat. Czy podobne tendencje można zaobserwować na całym świecie? Poznajemy Michi, siedmiolatka mieszkającego w Tokio, który musi zupełnie sam przejechać przez tę gigantyczną i zatłoczoną metropolię, aby dostać się do szkoły. Zainspirowani jego niezależnością bracia van Tulleken proszą grupę brytyjskich dzieci w wieku 4-7 lat, aby wybrały się w samodzielną podróż przez Londyn. Ich zadaniem jest znaleźć odpowiedni przystanek na podstawie specjalnie przygotowanych dla nich map i wskazówek, wsiąść w autobus, który zabierze ich do London Eye i odnaleźć oczekujących tam na nich Chrisa i Xanda. Wszystko to bez wsparcia rodziców.
To ekscytujące, ale i niełatwe zadanie dla dzieci, które w większości nigdy wcześniej nie zostały pozostawione same sobie, a już na pewno nie w tak wielkim mieście jak Londyn. Keiron i Rita, 5-letni kuzyni z Yorkshire szybko rozpraszają się, mijając po drodze na przystanek plac zabaw w parku, a siedmioletnie bliźniaczki Darcee i Judah gubią się, czytając mapę po raz pierwszy.
W tym samym czasie na drugim krańcu świata postawy wobec niezależności dzieci potrafią być skrajnie różne. Dla dzieci w chińskiej prowincji Syczuan dotarcie do szkoły wiąże się ze wspinaniem się na klif o wysokości niemal 800 metrów. W dystrykcie Benighat w Nepalu oznacza niebezpieczną podróż wysoko nad rwącą rzeką. W Tokio w Japonii – tętniącej życiem 36-milionowej metropolii – tysiące ludzi dojeżdża do pracy, tak jak sześcioletni Michi, który spędza godzinę, przemierzając jedno z najbardziej ruchliwych miast na świecie, zupełnie sam wśród milionów nieznajomych.
W kolejnej części Chris i Xand van Tulleken postanowili zbadać, w jaki sposób rozwijamy świadomość dobra i zła oraz co sprawia, że jedno dziecko zachowuje się dobrze, a drugie jest niegrzeczne. Spotykamy siedmioletnią Uuakhuihe, należącą do namibijskiego plemienia Himba, gdzie dzieci uczą się dostosowywać do narzuconych nakazów od najmłodszych lat. Czy w obliczu pokusy dzieci Himba mają przez to więcej powściągliwości niż dzieci brytyjskie? Van Tulleken przyprowadza grupę brytyjskich dzieci poniżej siedmiu lat do londyńskiego Covent Garden, aby ukończyć serię testów pokus najcięższej próby – zostają zostawieni sami sobie w sklepie ze słodyczami.
Na zakończenie serii eksperymentów bracia van Tulleken postanowili zbadać, w jaki sposób dzieci rozwijają poczucie własnej tożsamości i czy dziewczęta naprawdę różnią się od chłopców. Od pokoleń chłopcy i dziewczęta byli traktowani inaczej i od najmłodszych lat wiedzieli, czego się od nich oczekuje. Dzisiejsze życie jest bardzo różne, a zasady dotyczące płci się zmieniają. W społeczności, w której wychowywana jest siedmioletnia Uaakhuihe z Namibii, od najmłodszych lat uczy się chłopców i dziewczęta różnych umiejętności i przygotowuje ich tym samym do bardzo różnych ról społecznych, które będą musieli podjąć jako dorośli mężczyźni i kobiety. Bliźniacy obserwują zabawy grupy dziewczynek i chłopców, które mają zaopiekować się młodszym od siebie dzieckiem. Dzieci umyślnie są wprowadzone w błąd jakoby było ono tej samej płci co oni. Czym różnić będą się ich zabawy i jak będą reagować na brak zainteresowania dziecka proponowanymi mu typowo dziewczęcymi lub chłopięcymi zabawkami? Van Tulleken zabierają też dzieci na wyspę na środku Tamizy, aby przekonać się, co to dla nich znaczy być dziewczynką lub chłopcem. Siostry bliźniaczki Tyiana i Taiya zaskakują zarówno siebie jak i chłopców swoimi osiągnięciami w konkursie w wesołym miasteczku. Czy przekonają się o tym, że chłopcy nie zawsze muszą być silniejsi i nasze stereotypowe postrzeganie płci dawno powinno ulec zmianie?
„Dzieciaki świata” Premiera: wtorek, 25 luty, godz. 23:00 w BBC Earth
