Pamięć o ofiarach. Premiera dokumentu „Obóz Bergen-Belsen: historia nieznana” w BBC Brit

W 80. rocznicę upamiętniającą wybuch powstania w getcie warszawskim, BBC Brit pokaże specjalny dokument o historii obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen. Pod koniec II wojny światowej wskutek głodu i chorób zmarło tam ponad 50 000 jeńców, w większości Żydów. Ocalałe z tej tragedii osoby zgodziły się opowiedzieć twórcom programu o swoich traumatycznych doświadczeniach, dając tym samym głos ludziom, którym nie udało się przeżyć.

W przeciwieństwie do miejsc zagłady takich jak Auschwitz czy Treblinka, obóz Bergen-Belsen nie był przystosowany do masowej eksterminacji, nie było tam komór gazowych. Więźniowie umierali jednak wskutek systemowego zaniedbywania: braku jedzenia oraz dostępu do czystej wody, licznych chorób takich jak tyfus, gruźlica, dur brzuszny i czerwonka. Populacja obozu rosła wraz ze zmieniającą się na wojennym froncie sytuacją. Gdy zimą 1944 roku wojska alianckie wkraczały do Niemiec, tysiące żydowskich więźniów przepędzono z obozów znajdujących się na Wschodzie. Wówczas w Bergen-Belsen znalazło się niemal 60 tysięcy jeńców, w tym – osieroconych dzieci, które posiadały w obozie swój własny barak.

15 kwietnia 1945 roku wojska brytyjskie wkroczyły do obozu w celu jego wyzwolenia – w programie można wysłuchać i obejrzeć szokujące materiały archiwalne nakręcone przez pierwszego korespondenta wojennego BBC, Richarda Dimbleby’ego, który widok odkryty za murem obozu nazwał oznaką „załamania się ludzkiej cywilizacji”. Mdlejący na widok niepogrzebanych ciał brytyjscy żołnierze postanowili spalić infrastrukturę obozu, by nie pozwolić rozwijać się szerzącym chorobom wśród uratowanych. Doszczętne spalenie spowodowało jednak zniszczenie fizycznych dowodów na nazistowskie zbrodnie, przez to po obozie Bergen-Belsen przez długi czas pozostał jedynie rozległy łąkowy teren.

Jednak jego dzieje, a przede wszystkim pamięć o ofiarach przetrwały dzięki ocalałym, którzy zgodzili się powrócić wspomnieniami do traumatycznych zdarzeń. Większość z grona świadków wylądowała w obozie w bardzo młodym wieku. W wywiadach wspominają swoich bliskich, a także opowiadają ze szczegółami o wciąż żywych obrazach życia obozowego, dając tym samym świadectwo horroru Holocaustu. To właśnie dzięki tym osobom historia obozu Bergen-Belsen nigdy nie zostanie zapomniana.

Dokument „Obóz Bergen-Belsen: historia nieznana” zostanie premierowo wyemitowany na polskim kanale BBC Brit w środę 19 kwietnia o godz. 22:00